Rouw in tijden van digitale nalatenschap

‘Als verdoofd zit ik aan tafel, zijn mobiele telefoon ligt gehavend en met een gebroken glasplaat voor mij op de tafel. Ik kijk naar de stoel waar hij vanmorgen nog zijn ontbijt heeft gegeten. Twee witte boterhammen, een met kaas en de ander met hagelslag. Hij zat verstopt in zijn hoodie, ik trok het nog van zijn hoofd af en hij mopperde wat…. Zoals hij zo vaak deed en pubers nu vaak eenmaal doen.

Had ik maar gevraagd wat er was. Wat nu als ik niet aan die capuchon had getrokken.’ Zijn mobiel ligt voor me en ik wil zo graag weten wat is er gebeurd in die laatste uren. Wat heeft hij gedacht en heeft hij misschien nog mensen gesproken? Gebeld, zou hij mij nog gebeld hebben?

Wat zijn de laatste momenten geweest… de vragen omtrent het gebeuren geven mij hartzeer.

Deze vragen komen bij mij in de praktijk en gelukkig werk ik samen met Digital Life Legacy om dit technisch op te kunnen lossen en mogelijk inzicht te krijgen in de laatste momenten van het leven van jouw dierbare. Wat wij als nabestaanden willen, wanneer daar geen afscheidsbrief is, op een of andere manier weten wat de oorzaak is en een verklaring. Dit is echter niet zonder risico en kan het verdriet een andere vorm laten aannemen. Dit is echter niet zonder risico en kan het verdriet een andere vorm aannemen.

Het is een mistig, grijs gebied tussen weten en niet weten. Mysterieus, noem ik het en het vraagt als mens een bepaalde draagkracht om de laatste momenten van het leven van je dierbare te wíllen weten. Antwoorden kunnen verheldering geven, echter soms zijn gebeurtenissen niet te verklaren en kunnen we enkel en alleen ons verdriet toelaten.

De periode na “ De Klap” is al zwaar genoeg en wordt in veel gevallen onderschat. Het intense verdriet van het gemis voor altijd. Dit heet een rouwproces en elk soort van verlies, raakt oud verlies weer aan. Hier spreken we van gestapelde rouw. Als een metafoor stel ik domino stenen voor, dat effect van de stenen die omvallen, de een tikt de ander aan. Zo werkt dat ook met verdriet.

Wat je voelt is hartzeer en is het goed en helend om met verdriet bezig te zijn en vooral  in je eigen tempo,  langzaam de realiteit te kunnen laten doordringen. Wat wij diep van binnen wensen is de ander nog  even willen vasthouden, horen, zien. Nog niet loslaten en door zijn, allesomvattende informatie op dat mobiel horen, lezen en kunnen vastpakken want  zo is de ander nog even heel dichtbij.

“Zijn mobiel die hij altijd bij zich had. Zijn kledingkast, die ene trui, zijn fiets, zijn sporttas. Het staat allemaal ongebruikt stil bij de deur.”                                                     

Gehechtheid aan je dierbare maakt dat je verdriet hebt en voor levenslang hartzeer voelt. Want hartzeer blijft, je leven gaat door maar jij houdt hartzeer. Rouw is de achterkant van liefde wordt ook gezegd. Het is belangrijk dat je jezelf hierin met compassie benadert en je verdriet serieus neemt. Want het punt van afscheid nemen is bepalend voor je proces. Na afscheid komt er een tijd waarin je aan het worstelen bent met vastpakken en loslaten van je verdriet. De tijd om stil te staan bij het verlies is voor een ieder anders, elke relatie van betekenis heeft zijn eigen verdriet en verwerktijd.

Vergeet jezelf niet vast te pakken, jezelf de tijd te geven om stil te vallen met je verdriet en ook weer momenten die vragen om het leven in te stappen. Hierin hebben je vrienden die je ondersteunen een belangrijke taak. Dat heet verliesgericht en herstelgericht weer naar voren bewegen. Het een kan niet zonder het ander, zoals je liefde hoort aan je verdriet, er geen licht is zonder donker.

Je verliesverhaal vertellen is de eerste tijd goed en gezond. Huilen is een uitlaatklep voor je gevoelens en activeert je herstelsysteem. Wees je bewust dat na verloop van tijd het over jou mag gaan. Wat het voor je betekent het enorme gemis van dat wat je zo liefhad met heel je hart. Want verhalen vertellen aan elkaar verbindt ons. En soms moet ik mensen van verhalen. Maar blijvend hetzelfde pijn verhaal vertellen maakt dat de groef van gedachten in je hoofd dieper wordt en jij er moeilijker uit gaat komen. Zelfreflectie is een mooie tool en dat maakt ook dat veel mensen een dagboek beginnen. Het geeft kracht om te lezen dat de tijd wonden heelt. En soms duurt deze wat langer, dat kan. Belangrijk in dit eerste verliesjaar is dat je je lijf met alle gevoelens gaat leren omarmen. Dat je gaat leren luisteren zodat emoties kunnen blijven stromen, zoals het bedoeld is. Mocht je toch te vaak stilvallen, weet mij dan te vinden.

Verdriet mag er zijn, maar vaak mag dat niet en zitten onze gedachten; “het is nu al zo lang geleden” of “heb ik daar nu nog last van” ons in de weg. Wat weer voor stressgevoelens kan leiden en op deze manier gaat het grote verlies je leven beheersen. Wees alert op jezelf, voel je lichaam en neem je gevoelens serieus. Een mens met grote veerkracht kan De Klap wat beter opvangen dan een ander, en gelukkig is daar begeleiding in door vele mensen. Op een dag voel je dat de zon weer wat harder op je huid kan schijnen en dat je warm wordt van binnen. De momenten van verdriet gaan wat meer naar de achtergrond en maken plaats voor leven. Soms lukt dat bij mensen nét niet. Dat kan door meerdere factoren en dan is het goed om daarin ondersteuning te krijgen of te vragen, om vitaal in het leven te blijven staan.

Een rouwproces is het langste proces aan verdriet wat er bestaat. Aan jou een keuze hoe je leven te leven met de nieuwe identeit, om daar betekenis aan te geven zodat je het verdriet goud waard kunt maken. Tenslotte gaat verdriet over liefde.